Reklam Alanı
İsim ve soy isim, kişinin dış dünyada tanınması, sosyal çevresi tarafından bilinmesi adına kullandığı asli ve en temel kimliğidir. Bu itibarlar isim, kural gereği değiştirilemez. Ancak bireyler isimlerine iradesi dışında sahip olur. Kişilerin isimlerini iradeleri doğrultusunda seçememeleri, beraberinde bazı problemlerin yaşanmasına neden olabilir. Dolayısıyla, kanun koyucu bazı hallerde isim değiştirilebileceğini düzenlemiştir. Türk Medeni Kanunu md.27 ile düzenleme altına alınan isim değiştirme hususunda kişi, haklı sebebi olduğu takdirde isim ve soy isim değişikliği davası ile değişiklik talebinde bulunabilir.
İsim ve Soy İsim Değiştirme Nasıl Yapılır?
Genel dava açma prosedürüne göre açılan isim değiştirme davası, isim ve soy isim değişikliği hususunda haklı gerekçenin doğru biçimde düzenlendiği dava dilekçesi ile görev – yetki sahibi mahkemeye başvurmak suretiyle açılır. Ad ve soyadı değişikliği talebinin dayandığı haklı nedenlerin ispatı hususunda belge gerekli ise belge, tanık gerekli ise tanıkları mahkemeye getirilmesi gerekir. Ancak ismin gülünç olması gibi ispata gerek duyulmayan hallerde tanık beyanına veya belgeye gerek kalmamaktadır.
Yeni Yasa ile Mahkemesiz İsim Değişikliği
İsim ve soy isim değişikliği kural gereği dava açmak suretiyle gerçekleştirilebilir. Fakat Nüfus Hizmetleri Kanunu Ek Geçici 8.maddesi gereğince belirli durumlarda ve belirli süre dahilinde isim değişikliği için mahkeme başvurusuna gerek kalmaksızın Nüfus Müdürlüğüne başvuru yapılabilmektedir. Fakat, nüfus müdürlüğüne başvuru suretiyle isim değişikliği yapılabilecek durumlar belirli bir sürede ve sınırlı hallerde mümkündür.
İşbu yasanın ilgili hükmüne göre isminde yazım yanlışı bulunanlar ve düzeltme işareti kullanılmadığı için manası değişen isimler, nüfus müdürlüğü üzerinden değiştirilebilir. Harici herhangi bir nedenle nüfus müdürlüğünden isim değişikliği yapılabilmesi mümkün değildir. Nüfus müdürlüğü üzerinden isim değişikliği hakkı 3.11.2019 tarihine kadar kullanılabilmekteydi ancak bu hususta yapılan güncelleme ile söz konusu süre 3 yıl daha uzatılmıştır.
İsim ve Soy İsim Değişikliği Davasının Tarafları
İsim ve soy isim değişikliği davasının tarafları hususunda halk içinde bilinen yaygın ancak yanlış bir kanı vardır ki bu kanı; söz konusu davanın babaya karşı açılacağı yönündedir. Değişiklik talebinde bulunan kişi bu davada davacı taraftır. Davalı ise nüfus idaresidir. İsim değiştirme hakkının kişiye sıkı surette bağlı bir hak olması nedeniyle ismini değiştirmek isteyen kişi, söz konusu davayı bizzat açmalıdır. Ancak, hak ve menfaat kaybı yaşamamak adına uzman desteğine başvuran kişi, avukat aracılığı ile de isim ve soy isim değişikliği davası açabilir.
İsim ve Soy İsim Değişikliği Davasında Haklı Sebepler Nelerdir?
İsim ve soy isim değişikliği davasından müspet netice elde edebilmek için değişiklik talebinin temellendirildiği haklı sebeplerin mevcudiyeti aranır. İşbu davada somut olayın özellikleri ve koşullarına göre birçok haklı sebep vardır. Ancak haklı sebeplerin bazılarını ifade etmek gerekirse:
Gülünç ve komik bulunan bir isme sahip olunması,
Genel ahlak kurallarına aykırı bir isme sahip olunması,
Din görüşü ile bağdaşmayan bir isme sahip olunması ya da sonradan din değiştirilmesi,
Kötü bir kişi veya olayı anımsatan bir isme sahip olunması,
Telaffuzu zor bir isme sahip olunması, Sosyal çevresi tarafından farklı bir isimle biliniyor olunması,
İsmin kişi tarafından benimsenememesi Cinsiyet değişikliği,
İş ve sosyal yaşamda kişiyi olumsuz etkileyen bir isme sahip olunması,
Şeklinde sıralanabilir. Ancak haklı sebepler kanunla sınırlandırılmadığı için bunların dışında çok farklı sebepler de olabilir. İleri sürülen sebebin haklılığı, ilgili mahkeme tarafından değerlendirilerek karar verilecektir.
İsim ve Soy İsim Değiştirme Ne Kadar Sürer?
İsim ve soy isim değiştirme davası süresi, yetkili mahkemenin iş yükü ve yoğunluğuna göre değişir. Bu hususta genellikle duruşma için 2 ila 4 ay arasında gün verilir. Belge ve evrak ya da usuli işlemlere ilişkin bir problem bulunmuyorsa dava tek duruşmada sonuçlanır. Kimi zaman, emniyete yazılan müzekkereler geç yanıtlanmaktadır. Bu gibi durumların da takibi önemlidir.
Davada kararın kesinleşmesi ile birlikte karar Basın İlan Kurumu'na iletilerek ilan olunur. Kurum tarafından kararın ilanı gerçekleştirilir ve ilanlı gazete mahkemeye iletilir. İfade edilen süreç genellikle 1 ila 2 hafta sürmektedir. İlanın mahkemeye ulaşmasını takiben mahkeme, kararı nüfus dairesine iletir ve isim değişikliği gerçekleştirilen kişi yeni kimliğini nüfus müdürlüğünden alabilir.
İsim ve Soy isim Değişikliği Davası Hangi Mahkemede Açılır?
İsim ve soy isim değişikliği davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Bu davada yetkili mahkeme ise davayı açan kişinin yerleşim yeri ya da nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesidir. Örneğin, ikametgahı Şanlıurfa da bulunan kişi, Şanlıurfa Asliye Hukuk Mahkemesi'ne, isim değişikliği talepli dava dilekçesi ile başvurmalıdır.